پیچ و مهره
تبدیل بانک‌ها به بنگاه‌های اقتصادی
جمشید پژویان در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا اظهار کرد: در ایران به مسائل خرد اقتصاد توجه نمی‌شود. به طور مثال یکی از عوامل خرد اقتصاد، مالیات مجموعه درآمد است که دولت‌ها با توجیه سخت بودن این کار از آن سر باز می‌زنند. سوال من این است که چطور ترکیه و پاکستان می‌توانند این کار را انجام دهند ولی ما نمی‌توانیم؟ شاید بعضی‌ها دوست ندارند کسی بداند درآمدشان چقدر است. تنها جایی که پولدارها می‌توانند مالیات بدهند را از داخل قانون درآورده‌اند.
وی افزود: این‌که بانک مرکزی منابع را به صنعت و تولید اختصاص نمی‌دهد و رویکرد آن به سمت بنگاه‌داری و کارهای واسطه‌ای، ناشی از شرایط اقتصادی کشور است.
این اقتصاددان خاطرنشان کرد: بانک مرکزی با توصیه دولت، بیشترین اعتبارات را برای بخش صنعت تعیین می‌کند که البته این مساله دخالت در امور داخلی بانک‌هاست و در نوع خود جای بحث دارد. اما وقتی نرخ بازده سرمایه‌گذاری در صنعت 6-5 درصد و در ساختمان‌سازی 500-400 درصد است چطور می‌توان انتظار داشت که فعالان اقتصادی به سمت صنعت بروند؟ پس اشکال در عواملی است که بخش تجارت را پررونق و بخش صنعت و تولید را کم‌توان کرده است.
پژویان با بیان این‌که نجات بخش صنعت وظیفه‌ی دولت است، گفت: نظام بانکی در همه جای دنیا به دنبال حداکثر سود می‌رود. در کشورهای پیشرفته بانک‌ها سپرده‌ها را جمع‌آوری می‌کنند و چند برابر آن تسهیلات با بهره 3-4 درصد می‌دهند که با افزایش وام‌گیرندگان سود بانک هم زیاد می‌شود.
وی ادامه داد: در ایران می‌بینیم که بانک‌ها با بهره 30 درصد وام می‌دهند که وام‌گیرندگان با هزینه‌ی این تسهیلات در بخش‌هایی همچون مسکن، واسطه‌ای و دلالی 500-400 درصد سود می‌برند. لذا بانک‌ها به این فکر می‌افتند که خودشان رأسا به این امور بپردازند، لذا همه‌ی بانک‌ها تبدیل به بنگاه‌های اقتصادی شده‌اند.
به گفته این اقتصاددان، بانک مرکزی دارد با تمام تلاش شدت نظارت را افزایش می‌دهد و حتی پرونده برخی بانک‌ها را به قوه قضاییه داده است اما تا زمانی که ساختارهای اقتصاد به نفع بخش‌های توسعه‌ای ایجاد نشود، تغییری در وضعیت بانک‌ها صورت نخواهد گرفت.
